Xét nghiệm kháng thể kháng ADN và ý nghĩa lâm sàng

NHẮC LẠI SINH LÝ

XN tìm kháng thể kháng ADN (anti - DNA antibody test) giúp phát hiện sự có mặt của các kháng thể đối với chuỗi kép ADN (double - stranded DNA) hay ADN tự nhiên (native DNA). Sự có mặt của các kháng thể này chỉ dẫn BN bị một loại bệnh tự miễn nào đó. Phức hợp kháng nguyên - kháng thể tạo thành có vai trò quan trọng gây tổn thương mô trong các bệnh tự miễn. Các kháng thể kháng ADN rất hay gặp ở BN bị bệnh lupus ban đỏ hệ thống. Đặc biệt là các kháng thể kháng chuỗi kép ADN (hay ADN tự nhiên) có tính đặc hiệu cao hơn so với kháng thể kháng chuỗi đơn ADN và một số loại loại kháng thể kháng nhân để chẩn đoán bệnh lupus ban đỏ hệ thống.

MỤC ĐÍCH VÀ CHỈ ĐỊNH XÉT NGHIỆM

XN này có giá trị trong chẩn đoán và theo dõi tiến triển của bệnh lupus ban đỏ hệ thống.

CÁCH LẤY BỆNH PHẨM

XN được tiến hành trên huyết thanh. Yêu cầu BN nhịn ăn qua đêm thường được khuyến cáo trước khi lấy máu xét nghiệm.

GIÁ TRỊ BÌNH THƯỜNG

-       Phương pháp miễn dịch huỳnh quang: Âm tính ở mức hòa loãng huyết thanh 1:10.

- Phương pháp ELISA:

+ Âm tính: < 50 IU/ml.

+ Ranh giới: 50 - 60 IU/mL.

+ Dương tính: > 60 IU/mL.

-        Phương pháp miễn dịch enzym (Enzyme Immmoassay method):

+Âm tính: < 100 lU/mL.

+ Ranh giới: 100 - 300 IU/mL.

+ Dương tính: > 300 IU/mL

TĂNG NỒNG ĐỘ KHÁNG THỂ KHÁNG ADN

Các nguyên nhân chính thường gặp là:

- Viêm cầu thận do lupus

- Cơn nhược toàn cơ thể

- Viêm khớp dạng thấp.

 - Xơ cứng bì.

 - Hội chứng Sjogren.

- Bệnh lupus ban đỏ hệ thống.

CÁC YẾU TỐ GÓP PHẦN LÀM THAY ĐỔI KẾT QUẢ XÉT NGHIỆM

-        Mẫu bệnh phẩm bị vỡ hồng cầu có thể làm thay đổi kết quả XN.

-        Các thuốc có thể làm tăng nồng độ kháng thể kháng ADN là: Hydralazim, procainamid.

LỢI ÍCH CỦA XÉT NGHIỆM ĐỊNH LƯỢNG NỒNG ĐỘ KHÁNG THỂ  KHÁNG ADN

1.      XN rất có giá trị để chẩn đoán bệnh lupus ban đỏ hệ thống và hầu như không bao giờ âm tính ở các BN lupus có tổn thương thận: nồng độ kháng thể kháng chuỗi kép DNA tăng có ý nghĩa ở 55 - 98% các trường hợp BN bị bệnh lupus ban đỏ hệ thống.

2. XN có giá trị giúp theo dõi tiến triển của bệnh lupus ban đỏ hệ thống: theo dõi nồng độ kháng thể kháng ADN được coi như một thông số quan trọng để đánh giá tình trạng tiến triển của bệnh.

CÁC CẢNH BÁO LÂM SÀNG

Trong một thời gian dài, XN này được coi là đặc hiệu chỉ riêng cho bệnh lupus ban đỏ hệ thống. Hiện tại người ta biết là kháng thể này có thể được tìm thấy trong.rất nhiều bệnh lý của mô liên kết khác cũng như ở các BN bị bệnh viêm gan mạn tự miễn, song với tần suất gặp thấp hơn nhiều so với tần suất gặp ở BN bị lupus ban đỏ hệ thống.