Xét nghiệm Globulin mang thyroxin (TBG) và ý nghĩa lâm sàng

Hình ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet

NHẮC LẠI SINH LÝ

Cả hai hormon giáp là T₃ (triiodothỵronin) và T₄ (thyroxin) có trong máu dưới hai dạng: dạng "tự do" là dạng có hoạt tính sinh học của hormon và dạng bất hoạt gắn với các protein huyết tương (Vd: globulin mang thyroxin [TBG]). Globulin mang thyroxin (TBG) gắn với T₄ ở mức 99,98% và gắn với T₃ ở mức 99,8%. Hai dạng có hoạt tính sinh học và bất hoạt nói trên của T₄ và T₃ liên tục cân bằng với nhau. Tất cả các biến đổi nồng độ globulin mang thyroxin (TBG) sẽ kéo theo biến đổi về nồng độ của hormon toàn phần.

MỤC ĐÍCH VÀ CHỈ ĐỊNH XÉT NGHIỆM

XN cho phép đánh giá nồng độ của globulin mang thyroxin (thyroxine- binding globulin), một protein vận chuyển chủ yếu đối với cả T₃ và T₄.

CÁCH LẤY BỆNH PHẨM

XN được tiến hành trên huyết thanh. Không nhất thiết yêu cầu BN phải nhịn ăn trước khi lấy máu làm XN.

Nếu có thể được, yêu cầu BIM ngừng dùng tất cả các thuốc có ảnh hưởng đến kết quả XN từ 12 - 24 giờ trước khi lấỵ máu XN.

GIÁ TRỊ BÌNH THƯỜNG

- 1,3 -  2,0 mg/dL.

Trong khi có thai, nồng độ giobulin mang thỵroxin (TBG) tăng gấp đôi giá trị bình thường.

TĂNG NỒNG ĐỘ GLOBULIN MANG THYROXIN

Các nguyên nhân chính thường gặp là:

-       Cơn porphyria cấp từng lúc (acute intermltíent porphyria).

-       Viên gan giai đoạn hoạt động.

-       Tăng quá mức nồng độ globulin mang thyroxin(TBG) bẩm sinh mang tính

gia đình.

-       Khối u tiết estrogen (estrogen-secreting tumor).

-       BN đang điều trị bằng thuốc ngừa thai dạng uống: loại kết hợp estrogen và progesteron.

-       Nhiễm HIV.

-       Suy giáp.

-       Bệnh gan.                                                                             '

-       Trẻ sơ sinh.

-       Có thai.

-       Viêm tuyến giáp bán Gấp.

GIẢM NỐNG ĐỘ GLOBULIN MANG THYROXIN

Các nguyên nhân chính thường gặp là:

-       Chứng to đầu chi (acromegalie).

-       Các bệnh lý cấp tính năng.

            - Thiếu hụt globulin mang thyroxin (TBG) bẩm sinh.

-       cường giáp.

-       Nồng độ albumin thấp:

+ Bệnh gan.

+ Suy dinh dưỡng.

⁺ Hội chứng thận hư.

-       Tinh trạng stress.

-       Các khối u sản xuất testosteron (testosterone-producing tumors).

CÁC YỂU TỐ GÓP PHẨN LÀM THAY ĐỔI KẾT QUẢ XÉT NGHIỆM

-       Mẫu bệnh phẩm bị vỡ hổng cẩu có thể làm thay đổi kết quả XN.

-        Các thuốc có thể làm tăng nồng độ globulin mang thyroxin (TBG) là: Clofibrat, estrogẹn, heroin, methadon, thuốc ngừa thai uống, phenothiazin.

-        Các thuốc có thể lầm giamr nồng độ globulin mang thyroxin (TBG) là: Androgen, phenytoin, prednison, salicylat, testosteron, acid valproic.

LỢI ÍCH CỦA XÉT NGHIỆM ĐỊNH LƯỢNG TBG

XN cung cấp các thông tin giúp chẩn đoán phân biệt giữa các bệnh lý thực sự của tuyến giáp với các bệnh lý không phải tại tuyến giáp gây biến đổi nồng độ TBG: tất cả các nguyên nhân gây tăng nồng độ globulin mang thyroxin (TBG) đều kéo theo gia tăng nồng độ T₄ toàn phần mà không đồng nghĩa rằng có tình trạng cường giáp.