Xét nghiệm Globulin tủa lạnh và ý nghĩa lâm sàng

Hình ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet

NHẮC LẠI SINH LÝ

Trong huyết thanh bình thường chi có một lương rất thấp các protein có vai trò như các cryoglobulin. Vì vậy, việc tìm kiếm globulin tủa lạnh trong điều kiện bình thường được coi làm âm tính.

Cryoglobulin là các protein bất thường của huyết thanh. Các protein này bị kết tủa ở nhiệt độ thấp tại phòng XN và tan trở lại sau khi huyết thanh được làm ấm. Khi BN mang globulin tủa lạnh trong máu tiếp xúc với lạnh, có thể thấy xuất hiện các biến cố mạch máu tại các phần xa của chi, với các triệu chứng kiểu Raynauld (như đau, xanh tím và lạnh cóng đầu chi) do các phức hợp được hình thành gây tắc nghẽn các mạch máu nhỏ. BN có globulin tủa lạnh trong máu (cryoglobulinemia) thường bị các bệnh lý miễn dịch kết hợp.



Các cryoglobulin được chia thành hai nhóm lớn:

1. Các cryoglobulin đơn dòng thuần nhất (cryoglobulines mon-oclonales pures): thường gặp typ IgG hay IgM, hãn hữu là týp IgA hay chuỗi nhẹ.

2. Các cryoglobulin hỗn hợp (cryoglobulines mixtes): thường gặp hơn, đây là các phức hợp miễn dịch lưu hành và thường thuộc loại kháng IgG typ IgM (Vd: yếu tố dạng thấp).

Tiến hành XN bằng cách làm lạnh mẫu huyết thanh ở 4°C trong ít nhất 72h và quan sát sự hình thành tình trạng tủa của huyết thanh. Khi mẫu huyết thanh được làm ấm, tình trạng tủa nói trên có thể tan trở lại. Khi nghi ngờ có globulin tủa lạnh, cẩn tiến hành làm thêm các thăm dò để phát hiện chi tiết các thành phần của cryoglobulin.

CÁCH LẤY BỆNH PHẨM

XN được tiến hành trên huyết thanh. Máu được lấy vào ống nghiệm tráng gel Silicon và được làm ấm tới 37°c

Yêu cẩu BN phải nhịn ăn 8h trước khi lấỵ máu XN.



GIÁ TRỊ BÌNH THƯỜNG

Âm tính

Globulin tủa lạnh dương tính trong các trường hợp sau:

- Bệnh lơ xê mi mạn dòng lympho.

- Các nhiễm trùng mạn tính

- Nhiễm trùng do cytomegalovirus.

- Viêm gan C.

- Bệnh Hodgkin.

- Tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng (infectious mortom-ucleosis).

- Viêm nội tâm mạc nhiễm trùng.

- Hủi.

- U lympho.

- Tăng cryoglobulin máu vô căn hỗn hợp (mixed essential cryoglobulinemia).

- Đa u tủy xương.

- Viêm động mạch tế bào khổng lổ (hay bệnh Horton).

- Viêm cầu thận cấp sau nhiễm trùng liên cầu.

- Xơ gan mật tiên phát (primary biliary cirhos'is).

- Hội chứng Raynauld.

- Viêm khớp dạng thấp.

- Xơ cứng bì.

- Hội chứng Sjogren.

- Bệnh luput ban đỏ hệ thống.

- Hội chứng lách to ở vùng nhiệt đới (tropical splenomegaly syndrome).

- Nhiễm trùng do virus.

- Bệnh tăng macrogiobuiin máu Waldenstrom (Waldenstrom's macroglobulinemia).



LỢI ÍCH CỦA XÉT NGHIỆM TÌM GLOBULIN TỦA LẠNH

- Xét nghiệm giúp làm sáng tỏ sự có mặt trong huyết thanh một protein kết tủa ở nhiệt độ < 370C và protein này có thể là nguyên nhân gây nên các biểu hiện bệnh lý lâm sàng của bệnh nhân khi tiếp xúc với lạnh (VD: ban xuất huyết hoại tử, mày đay, hội chứng Raynaud, đau khớp, bệnh lý thần kinh ngoại biên…)

- Xác định có globulin tủa lạnh có thể gợi ý chẩn đoán bệnh nguyên nhân kết hợp:

+ Có globulin tủa lạnh đơn dòng (cryoglobulinémies mosio-clonales) thường gặp trong bệnh đa u tủy xương, bệnh tăng macroglobulin của Waldenstrom, có tình trạng rối loan globulin máu do u lympho ác tính.

+ Các globulin tủa lạnh hỗn hợp (cryoglobulinémies mixtes) thường là vô căn, một số trường hợp thuộc loại thứ phát (Vd: do nhiễm trùng virus, bệnh tự miễn và bệnh hệ thống như bệnh lupus ban đỏ hệ thống).

CÁC HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH LÂM SÀNG DỰA TRÊN Y HỌC BẰNG CHỨNG



Bằng chứng bị bệnh thận ở người có virus viêm gan C dương tính đòi hỏi cần hội chẩn sớm với các bác sĩ chuyên khoa thận. Bệnh thận có thể gặp ngay cả khi bệnh nhân không có tình trạng viêm gan hoạt động. Bệnh thận thường gặp nhất được thấy ở các bệnh nhân có virus viêm gan c dương tính là viêm cầu thận màng tăng sinh (membrane proliferative glomerulonephritis), bệnh thận này có thể kết hợp với có globulin tủa lạnh trong máu. Có thể chỉ định sớm XN định lượng nồng độ bổ thể và phát hiện sự có mặt của cryoglobulin trong huyết thanh.