NHẮC LẠI SINH LÝ
Hormon tạo hoàng thể (luteinizing hormone [LH]),
cũng giống hormon kích thích tạo nang trứng (follicle-stimulating hormone
[FSH]) được thùy trước tuyến yên bài tiết. FSH kích thích quá trình chín của
nang trứng và điểu này cần thiết cho sản xuất estrogen. Khi nồng độ estrogen tăng
lên, hormon tạo hoàng thể (LH) được sản xuất. Nồng độ cao của cả hai hormon FSH
và LH cần thiết để quá trình rụng trứng xảy ra ở phụ nữ và cho sự chuyển dạng của
nang trứng thành hoàng thể (corpus luteum) một quá trình được biết dưới tên gọi
quá trình tạo hoàng thể (luteinization).
Sau khi xảy ra rụng trứng, LH duy trì hoàng thể (nơi tổng hợp progesteron). Nếu
không xảy ra tình trạng có thai, hoàng thể bị thoái hóa sau khoảng 10 ngày. LH
cũng kích thích buồng trứng sản xuất các steroid, chủ yếu là estradiol. Các
steroid này giúp tuyến yên điều hòa quá trình sản xuất LH. Vào tuổi mãn kinh,
buồng trửng ngừng hoạt động chức năng và nồng độ LH tăng lên. ở nam giới, LH và
FSH kích thích tinh hoàn giải phóng teststeron, chất này cẩn thiết cho quá
trình sinh tinh trùng.
 |
| Luteinizing hormone - LH. Nguồn Interet |
MỤC ĐÍCH
VÀ CHỈ ĐỊNH XÉT NGHIỆM
Để đánh
giá chức năng của trục dưới đồi-sinh dục (axe hypophyso-gonadique) ở cả nam và
nữ giới.
CÁCH LẤY BỆNH PHẨM
XN được tiến
hành trên huyết thanh. Không nhất thiết yêu cẩu BN phải nhịn ăn trước khi lấy máu làm XN. Nếu có thể
được, yêu cầu BN ngừng dùng tất cả các thuốc có thể làm thay đổi kết
quả XN 48h trước khi lấy máu định lượng LH (nhất là thuốc ngừa thai loại kết hợp
estrogen và progesteron và hCG).
GIÁ TRỊ BÌNH
THƯỜNG
- Nữ.
+ Giai đoạn
tạo nang buồng trứng: 5-30 mIU/mL hay 5-30 IU/L
+ Giữa chu kì kinh: 75 -150 mIU/mL hay 75 – 150
IU/L
+ Giai đoạn tạo hoàng thể: 3- 40 mIU/ml hay 3-40 IU/L
+ Giai đoạn mãn kinh: 30 - 200 mIU/ml hay 30 - 200
IU/L
- Nam: 6-23 mIU/mL hay 6-23 IU/L
TĂNG NỒNG ĐỘ LH
Các nguyên nhân chính thường gặp là:
-
Giai đoạn sớm của bệnh to
đầu chi.
-
Uống quá nhiều rượu.
-
Vô kinh nguyên phát
-
Không có buồng trứng bẩm
sinh (congenital absence of ovaries).
-
Cường chức năng tuyến yên.
-
Hội chứng Klinefelter (Klinefelter's syndrome).
-
Mãn kinh.
-
Đang hành kinh.
-
Suy chức năng buồng trứng (ovarian failure).
-
Hội chứng buồng trứng đa
nang (hay hội chứng Stein-
Leventhal).
-. Dậy
thì sớm.
- Rối loạn chức năng tuyến sinh dục tiên phát
(primary gonadal dysfunction).
-
Hội chứng Turner.
GIẢM NỒNG
ĐỘ LH
Các nguyên nhên chính thường gặp
là:
-
Chứng chán ăn do tinh thần
(anorexia nervoxa).
- Giảm chức năng tuyến sinh dục (hypogonadotropism).
- Giảm chức năng tuyến yên.
- Rối loạn chức năng vùng dưới đồi.
- Suy dinh dưỡng.
- U tế bào tiết prolactin.
- Hội chứng Sheehan.
CÁC YẾU TỐ GÓP PHẦN LÀM THAY ĐỔI KẾT QUẢ XÉT NGHIỆM
-
Mẫu bệnh phẩm bị vỡ hồng cầu hay
dùng chất đồng vị phóng xạ để chụp xạ hình trong vòng 1 tuần trước
có thể làm thay đổi kết quả XN.
- Các thuốc có thể làm tăng nồng độ LH
là: Bromocriptin,
clomiphen, finasterid, hydrocortison,
ketoconazol, luprom,
Spironolacton, tamoxifen,
axit valproic
- Các thuốc có thể làm giảm nồng độ LH
là: Các steroid chuyển hóa, thuốc chống co giật, digoxin, estrogen, metformin, octreotld,
phenothiazin, progestin.
LỢI ÍCH CỦA
XÉT NGHIỆM ĐỊNH LƯỢNG NỐNG ĐỘ LH
1.
Là XN thường được chỉ định ngay bước một
khi muốn xác định tình trạng rụng trứng có xảy
ra không và để đánh giá các BN bị vô kinh và hiếm muộn. FSH và LH thường được
tiến hành định lượng cùng lúc.
2.
XN rất hữu ích
khi làm bilan tình trạng không dậy thì (impubérisme): ở nữ định lượng LH cần được
tiến hành đổng thời với định lượng nồng độ estradiol, ở nam định lượng LH cần
được tiến hành đồng thời với định lượng nồng độ testosteron.
-
Ở nữ: Nồng độ LH tăng rất cao đi
kèm với nồng độ estradiol thấp chứng tỏ có tổn thương buồng trứng týp Turner.
- Ở nam: Nồng
độ LH tăng rất cao đi kèm với nồng độ testosteron thấp chứng tỏ có tổn thương
tinh hoàn týp Klinefelter.
- LH bình thường
hay thấp đi kèm với nồng độ testosterol thấp chứng tỏ có tổn thương vùng dưới đồi
– tuyến yên.
No comments:
Post a Comment